Τι είναι το doomscrolling???(ή πως το κινητό μας κάνει να νιώθουμε άγχος, νεύρα και απογοήτευση
📱 DOOMSCROLLING – Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΤΟΞΙΚΟΣ ΕΘΙΣΜΟΣ
❓ Τι είναι το Doomscrolling;
Το doomscrolling είναι η συνήθεια να καταναλώνεις συνεχόμενα αρνητικές ειδήσεις ή περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή σε ειδησεογραφικά sites, χωρίς να μπορείς να σταματήσεις – ειδικά τις βραδινές ώρες.
Η λέξη προέρχεται από το "doom" (καταστροφή) και "scrolling" (κύλιση σε οθόνη). Είναι η συνήθεια αναζήτησης κακών ειδήσεων, ακόμη κι όταν αυτό μας καταπιέζει.
Το doomscrolling είναι η συνήθεια να περνάς πολλή ώρα "σκρολάροντας" ειδήσεις και περιεχόμενο αρνητικού, αγχωτικού ή καταστροφικού χαρακτήρα, κυρίως στα Social media ή σε ειδησεογραφικές εφαρμογές.
Γίνεται συχνά χωρίς σκοπό ή τέλος, σε μια εθιστική αναζήτηση "τι άλλου κακού συνέβη", είτε το πρωί, είτε στη δουλειά, είτε πριν τον ύπνο.
🧠 Γιατί Είναι Βλαβερό;
1. Ενεργοποιεί τον μηχανισμό άγχους
• Ο εγκέφαλος αντιδρά σε κακές ειδήσεις σαν να είναι απειλή, αυξάνοντας κορτιζόλη και αδρεναλίνη.
• Αυτό προκαλεί ένταση, ταχυπαλμία, νευρικότητα.
2. Διαταράσσει τον ύπνο
• Συνήθως γίνεται το βράδυ, με έντονο μπλε φως από την οθόνη.
• Το περιεχόμενο είναι αγχωτικό → καταστέλλεται η μελατονίνη → δύσκολος ύπνος ή αϋπνία.
3. Εθισμός & ψυχολογική επιβάρυνση
• Δημιουργεί παγίδα επανάληψης: περιμένεις να "πιάσεις" την είδηση που θα σου δώσει λύση ή ανακούφιση – αλλά δεν έρχεται ποτέ.
• Συνδέεται με κατάθλιψη, γνωστική κόπωση.
⚠️ Γιατί Είναι Επικίνδυνο;
🧠 Ενεργοποιεί διαρκώς το "σύστημα συναγερμού" του εγκεφάλου
• Το περιεχόμενο αρνητικών ειδήσεων (πόλεμοι, κρίσεις, πανδημίες, κοινωνική σύγκρουση) κρατά τον εγκέφαλο σε κατάσταση επιφυλακής.
• Αυτό αυξάνει την κορτιζόλη – τη βασική ορμόνη του στρες.
😰 Χρόνιο Άγχος – Ακόμη κι εκτός ωρών ύπνου
• Η καθημερινή έκθεση σε τέτοιες πληροφορίες δημιουργεί φόντο εσωτερικής έντασης, ακόμη κι όταν δεν το συνειδητοποιείς.
• Εμφανίζεται ως:
o Ένταση στο σώμα (πιάσιμο, ταχυπαλμία, κόμπος στο στομάχι)
o Συνεχής ενασχόληση με αρνητικές σκέψεις
o Ευερεθιστότητα, αναβλητικότητα, δυσκολία συγκέντρωσης
• Ο εγκέφαλος δεν διαχωρίζει εάν η απειλή είναι πραγματική ή ψηφιακή: αντιδρά το ίδιο.
🛌 Διαταραχή ύπνου – αλλά και ημερήσια κόπωση
• Το βράδυ το doomscrolling καθυστερεί την έκκριση μελατονίνης → αργεί ο ύπνος → λιγότερη αποκατάσταση.
• Την ημέρα προκαλεί νοητική θόλωση και πτώση της διάθεσης.
📊 Επιστημονικά Δεδομένα
• APA (2020): Πάνω από το 70% των ενηλίκων στις ΗΠΑ ανέφεραν ότι η συνεχής παρακολούθηση ειδήσεων επιδείνωσε το άγχος τους.
• Μελέτη του Πανεπιστημίου του Τέξας (2021): Άτομα με υψηλά επίπεδα doomscrolling εμφάνιζαν σημαντικά αυξημένα επίπεδα γενικευμένου άγχους και συμπτωμάτων κατάθλιψης, ανεξάρτητα από το πότε γινόταν η χρήση.
• WHO & Sleep Foundation (2022): Η εκτεταμένη χρήση social media και ειδήσεων, ακόμη και σε μικρές δόσεις ημερησίως, σχετίζεται με αύξηση ψυχοσωματικών συμπτωμάτων.
• Έρευνες από το Πανεπιστήμιο του Τέξας (2021) έδειξαν ότι το doomscrolling συσχετίζεται με αυξημένο άγχος, κατάθλιψη και δυσκολία συγκέντρωσης.
• Μελέτη του Sleep Foundation (2022): άτομα που κάνουν doomscrolling μετά τις 22:00 είχαν 47% περισσότερες πιθανότητες για κακής ποιότητας ύπνο.
________________________________________
✅ Πώς Να Το Αντιμετωπίσεις
Τι να κάνεις Πώς βοηθά
⏰ Όρισε χρονικά όρια χρήσης κινητού (π.χ. μέχρι τις 21:00) Βοηθά το σώμα να προετοιμαστεί για ύπνο
📵 Απόφυγε οθόνες 1 ώρα πριν τον ύπνο Επαναφορά μελατονίνης
📰 Ενημερώσου συγκεκριμένες ώρες (π.χ. 2 φορές τη μέρα) Αποφυγή υπερπληροφόρησης
🧘♀️ Βρες εναλλακτικές για χαλάρωση (διάβασμα, διαλογισμός, μουσική) Αντικατάσταση εθιστικής συνήθειας
👁️🗨️ Εγκατάσταση εφαρμογών παρακολούθησης χρόνου οθόνης Αυτοπαρατήρηση – πρώτη γραμμή αντίστασης
________________________________________
💬 Σκέψου το έτσι:
Αν γεμίζεις τον εγκέφαλό σου με καταστροφή πριν κοιμηθείς,
πώς περιμένεις να ξεκουραστεί;
✅ Πώς Να Το Αντιμετωπίσεις
Τι να κάνεις Πώς βοηθά
⏰ Όρισε συγκεκριμένες ώρες ενημέρωσης (π.χ. 2 φορές τη μέρα) Σπας τον κύκλο υπερπληροφόρησης
🛑 Χρησιμοποίησε εφαρμογές περιορισμού χρόνου οθόνης Ενίσχυση αυτοπαρατήρησης
📵 Ψηφιακή αποτοξίνωση: μία μέρα την εβδομάδα χωρίς ειδήσεις/social Επαναφορά ηρεμίας
💬 Αντικατάσταση περιεχομένου: θετικά άρθρα, ντοκιμαντέρ, podcast Επανεκπαίδευση προσοχής
🧘 Αναπνοές, περπάτημα, διαλογισμός Ρίχνουν επίπεδα κορτιζόλης – ηρεμία σώματος και νου
________________________________________
💬 Τι να Θυμάσαι:
Δεν είναι φυσιολογικό να βομβαρδίζεσαι με κακές ειδήσεις κάθε ώρα.
Το μυαλό σου δεν σχεδιάστηκε για τόσο συνεχές φορτίο αγωνίας.